క్యాన్సర్ నిర్ధారణ
క్యాన్సర్ ఉందని అనుమానం వచ్చిన తర్వాత, ఆ అనుమానాన్ని నిర్ధారించగలగే లేదా తిరస్కరించగలిగే పరీక్షలు అవసరమవుతాయి. క్యాన్సర్ నిర్ధారణలో సహాయపడడానికి ఈ క్రింది పరీక్షలు చేయవచ్చు.
కేన్సర్ నిర్ధారణ ప్రక్రియలో రకరకాల రక్త పరీక్షలు చేస్తారు. అన్ని కేన్సర్ల కోసం కొన్ని రక్త పరీక్షలు మరియు నిర్దిష్ట కేన్సర్ల కోసం మరి కొన్ని పరీక్షలు చేయబడతాయి. కేన్సర్ ద్వారా ఉత్పత్తి చేయబడిన ప్రోటీన్లను గుర్తించే పరీక్ష ట్యూమర్ మార్కర్స్ తో సహా నిర్దిష్ట రక్త పరీక్షలు చేయాల్సి ఉంటుంది.. ఇవి రక్తప్రవాహంలో ఉంటాయి మరియు వీటిని కొలవవచ్చు. కేన్సర్ చికిత్సకు స్పందిస్తుందో లేదో తెలుసుకోవడానికి కొన్ని రక్త పరీక్షలు కూడా చేస్తారు.
సాధారణ రక్త పరీక్షలతో బాటు ఈ క్రింది పరీక్షలు కూడా ఉంటాయి
- CBP (పూర్తి రక్త చిత్రం)
- ఎలక్ట్రోలైట్లతో సహా కిడ్నీ ఫంక్షన్ పరీక్షలు
- LFT (కాలేయ పనితీరు పరీక్షలు)
- ESR (ఎరిథ్రోసైట్ సెడిమెంటేషన్ (అవక్షేపణ) రేటు) – కొన్నిసార్లు జరుపుతారు
- కాల్షియం
- క్లాటింగ్ ప్రొఫైల్ (ముఖ్యంగా బయాప్సీకి ముందు)
నిర్దిష్ట రక్త పరీక్షలు ఉన్నాయి
- PSA (ప్రోస్టేట్ స్పెసిఫిక్ యాంటిజెన్) – ప్రోస్టేట్ కేన్సర్‌లో ప్రధానంగా చేయబడుతుంది
- CEA (కార్సినోఎంబ్రియోజెనిక్ యాంటిజెన్) – పెద్దప్రేగు మరియు పురీషనాళ కేన్సర్ కేసుల్లో ఎలివేట్ చేయబడుతుంది
- CA153- రొమ్ము కేన్సర్‌లో ఎలివేట్ చేయబడుతుంది
- CA125- అండాశయ కేన్సర్‌లో ఎలివేట్ చేయబడుతుంది
- CA19.9- ప్రధానంగా ప్యాంక్రియాటిక్ కేన్సర్ లో ఎలివేట్ చేయబడుతుంది
- AFP (ఆల్ఫా ఫెటో ప్రోటీన్) – కాలేయ కేన్సర్ మరియు వృషణ కేన్సర్‌లో ఎలివేట్ చేయబడుతుంది.
- B-HCG- వృషణ కేన్సర్‌లో ఎలివేట్ చేయబడుతుంది
- థైరోగ్లోబులిన్- థైరాయిడ్ కేన్సర్‌లో ఎలివేట్ చేయబడుతుంది
- కాల్సిటోనిన్- కొన్ని థైరాయిడ్ కేన్సర్ లో ఎలివేట్ చేయబడుతుంది
- LDH (లాక్టేట్ డీహైడ్రోజినేస్) – లింఫోమాస్‌లో ఎలివేట్ చేయబడుతుంది
- సీరం ఇమ్నోగ్లోబులిన్స్- మైలోమా కేన్సర్ లో ఎలివేట్ చేయబడుతుంది
- సీరం ప్రోటీన్ ఎలెక్ట్రోఫోరేసిస్- మైలోమా లేదా ప్లాస్మా కణ అస్తవ్యస్తతల్లో (సెల్ డిజార్డర్స్) పరీక్షించబడుతుంది.
- బీటా 2 మైక్రోగ్లోబులిన్- మైలోమాలో ఎలివేట్ చేయబడుతుంది.
ఈ పరీక్షల స్థాయిలను పెంచడం వల్ల శరీరంలో కేన్సర్ ఉందని అర్థం కాదు. ఈ పరీక్షలను నిరపాయమైన పరిస్థితుల్లో కూడా పెంచవచ్చు. నిర్దిష్ట కేన్సర్‌కు ఖచ్చితంగా ఇలాంటి నిర్దిష్ట పరీక్ష చేయాలని నిర్ధారణగా ఏమీ లేదు. ఈ పరీక్షల్లో కొన్ని బహుళ కేన్సర్లలో ఎలివేట్ చేయబడతాయి. ఒకసారి రోగ నిర్ధారణ చేసిన తర్వాత చికిత్సకు ప్రతిస్పందనను పర్యవేక్షించడంలోనూ, అలాగే కేన్సర్ మళ్లీ వస్తోందేమో చూడడంలోనూ వాటి ప్రాముఖ్యత ఎక్కువ.
ఆధునిక సాంకేతిక పరిజ్ఞానం అందుబాటులో ఉన్నందున, ఎక్స్-రేలు స్కాన్లు, కేన్సర్ నిర్ధారణకు సహాయపడే పరిశోధనల్లో ప్రధాన భాగంగా ఉన్నాయి. ఈ క్రింది పరీక్షలు సాధారణంగా జరుగుతాయి.
X- రేలు
కేన్సర్ లక్షణాలను అంచనా వేయడానికీ, కేన్సర్ ఉనికిని చూడడానికీ అలాగే, చికిత్సకు ప్రతిస్పందనను అంచనా వేయడానికీ ఛాతీ, రొమ్ము (మామోగ్రామ్), ఉదరం, ఎముకలు, ఎక్స్-రేలు చేయవచ్చు. అయితే, ఎక్స్-రేలు సాధారణంగా స్కాన్ల వలె మంచివి కావు. ఎక్స్-రేలపై ఏదైనా అనుమానం సాధారణంగా స్కాన్ చేయడం జరుగుతుంది.
అల్ట్రాసౌండ్ స్కాన్
అల్ట్రాసౌండ్ స్కాన్ సప చిత్రాలను రూపొందించడానికి ధ్వని తరంగాలను ఉపయోగిస్తాయి. సాధారణంగా దీన్ని రొమ్ము, ఇతర కేన్సర్ల నిర్ధారణలో ఉపయోగిస్తారు. ఈ స్కాన్ లు చాలా చౌకగా ఉంటాయి, హానికరం కావు. అయితే ఇతర స్కాన్ల మాదిరిగా కొన్ని కేన్సర్లను గుర్తించడంలో అంత మంచివి కూడా కాకపోవచ్చు.
CT స్కాన్
CT స్కాన్ అంటే స్కాన్ చేయబడిన శరీర భాగం త్రీడైమన్షనల్ చిత్రాన్ని ఇవ్వడానికి ఎక్స్-రేలను ఉపయోగించే స్కాన్. కేన్సర్‌ను గుర్తించడంలోనూ, స్టేజి నిర్ధారణలోనూ ఇది ఎక్స్‌రే కంటే చాలా ఖచ్చితమైనది. ఒక కాంట్రాస్ట్ ఎన్హాన్స్డ్ స్కాన్ అంటే స్కాన్‌కు ముందు సిరలోకి ఇంజెక్షన్ ఇవ్వబడుతుంది, ఇది మంచి చిత్రాలను ఇస్తుంది. ఉదరం స్కాన్ చేస్తున్నప్పుడు రోగికి త్రాగడానికి ఓరల్ కాంట్రాస్ట్ ఇవ్వబడుతుంది. CT స్కాన్ చేయడానికి కొద్ది నిమిషాలు మాత్రమే పడుతుంది. కొన్ని బయాప్సీలు చేసినప్పుడు వైద్యుడికి మార్గనిర్దేశం చేయడానికి CT స్కాన్ కూడా ఉపయోగపడుతుంది.
MRI స్కాన్
MRI స్కాన్ చిత్రాలను రూపొందించడానికి ఉపయోగించబడుతుంది, అలాగే చాలా తరచుగా కేన్సర్‌ని నిర్ధారించడానికీ, స్టేజి నిర్ధారణ చేయడానికీ ఉపయోగించబడుతుంది. అయస్కాంత క్షేత్రాలను ఈ స్కాన్ కొన్ని రకాల కేన్సర్ కోసం చేయబడుతుంది. మెదడు, వెన్నెముక కటి (ఉదరం దిగువ భాగం) వంటి ప్రాంతాల్లో CT కంటే MRI మెరుగైన చిత్రాలను అందిస్తుంది. కొంతమంది రోగులకు MRI స్కాన్ చేయటం చాలా కష్టం, ఎందుకంటే స్కాన్ చేస్తున్నప్పుడు వారు క్లాస్ట్రోఫోబిక్ (ఇరుకైన ప్రదేశాల్లో భయం) అయి ఉండవచ్చు. MRI స్కాన్ ల కోసం 20 నిమిషాల నుండి గంట వరకు సమయం తీసుకుంటుంది. మెరుగైన చిత్రాలను పొందడానికి స్కాన్ సమయంలో కాంట్రాస్ట్ ఏజెంట్ ఇంజెక్ట్ చేయబడుతుంది. స్కాన్ సీక్వెన్స్‌లుగా జరుగుతుంది. సాధారణంగా కేన్సర్ రోగుల్లో ఒక స్కాన్‌లో చాలా సీక్వెన్సులు జరుగుతాయి.
PET-CT స్కాన్
స్కాన్ కి ఫంక్షనల్ ఎలిమెంట్ కలిగి ఉండటం ద్వారా ఈ రకమైన స్కాన్, స్టాండర్డ్ గా చేసే CT స్కాన్‌కి భిన్నంగా ఉంటుంది. కేన్సర్, ఇన్ఫెక్షన్, ఇన్‌ఫ్లమేషన్ వంటి కణాలు వేగంగా విభజించబడే శరీరంలోని ప్రాంతాలను స్కాన్ PET భాగం గుర్తించగలదు. కొన్ని కేన్సర్లను నిర్వహించడంలో CT స్కాన్ కంటే PET-CT మంచిది. స్కాన్ PET భాగం మొదట రేడియోలేబుల్ చేయబడిన పదార్థాన్ని శరీరంలోకి ఇంజెక్ట్ చేయడం ద్వారా జరుగుతుంది, తరువాత స్కాన్ చేయబడుతుంది. ఈ పదార్ధం కణాల విభజన ద్వారా తీసుకోబడుతుంది, స్కాన్‌లో చూపిస్తుంది.
వివిధ రకాల PET-CT స్కాన్ ఉన్నాయి, వేగంగా విభజింపబడే కణాలను గుర్తించడానికి ఉపయోగించే రేడియోలేబుల్ ట్రేసర్ రకంలోనే తేడా ఉంటుంది. ప్రామాణిక PET-CT స్కాన్ అనేది 18 ఫ్లోరిన్ ని ఉపయోగించే FDG PET. ఉపయోగించే ఇతర ట్రేసర్లలో కోలిన్ సి -11, 11 సి మెథియోనిన్, 18 ఎఫ్ లేబుల్డ్ కోలిన్, న్యూరోఎండోక్రిన్ కణితులకు ఉపయోగించే గాలియం 68 లేబుల్డ్ సోమాటోస్టాటిన్ అనలాగ్ స్కాన్లు, ప్రోస్టేట్ కేన్సర్లకి PSMA PET మొదలైన స్కాన్లు ఉన్నాయి. రోగ నిర్ధారణ చేయడానికీ, ఖచ్చితంగా స్టేజి నిర్ధారణ చేయడానికీ ఈ రోజుల్లో PET-CT స్కాన్ సర్వసాధారణంగా ఉపయోగించబడుతోంది. కేన్సర్ వ్యాధిని ఖచ్చితంగా నిర్వహించడానికి సహాయపడుతుంది. PET-CT లో అన్ని కేన్సర్లు కనిపించవని గమనించాలి. ఇతర కేన్సర్ల మాదిరిగా కొన్ని కేన్సర్లు రేడియోధార్మిక ట్రేసర్‌ను తీసుకోవు. అందువల్ల కొన్ని కేన్సర్లకు PET-CT ని ఖచ్చితమైన పరిశోధనగా సిఫార్సు చేస్తారు.
F 18 బోన్ స్కాన్
ఈ స్కాన్ PET-CT స్కాన్ మాదిరిగానే ఉంటుంది, కానీ స్కాన్ ఉద్దేశ్యం ఎముకల్లో కేన్సర్ ఉనికిని గుర్తించడం. రోగ నిర్ధారణ చేసిన తర్వాత బోన్ స్కాన్లు చేయబడతాయి, ఇవి కేన్సర్ స్టేజిని నిర్ధారించడానికి సహాయపడతాయి. ఎముకల్లో కేన్సర్‌ను గుర్తించడంలో టెక్నెటియం ఎముక స్కాన్ కంటే F 18 ఎముక స్కాన్ చాలా సున్నితమైనదని అంటారు.
టెక్నెటియం 99 బోన్ స్కాన్
ఈ రకమైన స్కాన్ కూడా బోన్ కేన్సర్ కోసం ఉపయోగించబడుతుంది. ఇది సాధారణంగా F18 స్కాన్ కంటే చౌకగా ఉంటుంది.
బయాప్సీ అంటే ఏమిటి?
బయాప్సీ అనేది కేన్సర్‌ను నిర్ధారించడానికి డాక్టర్ అనుమానాస్పద ప్రాంతంలో నమూనాను తీసుకునే విధానం. నమూనా తీసుకోవడానికి ఒక సూది ఉపయోగించబడుతుంది. బయాప్సీని అల్ట్రాసౌండ్ స్కాన్ లేదా CT స్కాన్ వంటి స్కాన్ సహాయంతో తీసుకుంటారు.
ఊపిరితిత్తుల కేన్సర్ ఉన్నట్లు అనుమానించబడిన రోగులకు, బ్రాంకోస్కోపీ అనే ప్రక్రియ ద్వారా బయాప్సీ తీసుకోవచ్చు. ఉదరం మరియు ప్రేగుల్లో కేన్సర్ ఉందని అనుమానంగా ఉంటే, రోగ నిర్ధారణను నిర్ధారించడానికి ఎండోస్కోపిక్ బయాప్సీలు తీసుకుంటారు.
బయాప్సీల రకాలు
ఇన్సిషనల్ (కోత)బయాప్సీ – ఇది ఒక రకమైన బయాప్సీ, ఇందులో కేన్సర్‌లో కొంత భాగం కత్తిరించబడుతుంది.
ఎక్సిషనల్ బయాప్సీ – ఇందులో మొత్తం కణితిని దాని చుట్టూ ఉన్న సాధారణ కణజాల మార్జిన్‌తో సహా తొలగించడం జరుగుతుంది.
కోర్ బయాప్సీ – ఇది బయాప్సీలో ఒక సాధారణ పద్ధతి. ఇందులో రోగ నిర్ధారణను చేయడానికి కణజాలంలో ఒక కీలకమైన (కోర్) భాగం తొలగించబడుతుంది
ఫైన్ నీడిల్ ఆస్పిరేషన్ సైటోలజీ (FNAC) – ఈ రకంలో కొన్ని కణాల నమూనాను తీసుకోవడానికి ఒక సన్నని సూదిని ఉపయోగిస్తారు.
ఎండోస్కోపిక్ బయాప్సీ- ఇందులో బ్రాంకోస్కోప్, ఎండోస్కోప్ లేదా కోలనోస్కోప్ వంటి పరికరం బయాప్సీని తీసుకోవడానికి సహాయపడుతుంది.
బయాప్సీ తీసుకున్న తర్వాత ఏమి జరుగుతుంది?
బయాప్సీ తీసుకున్న తరువాత, కణజాల నమూనాని పాథాలజిస్ట్‌కి పంపబడుతుంది. నమూనాని మైనపు బ్లాక్‌లో పొందుపరచబడుతుంది. అప్పుడు, మైనపు బ్లాక్ నుండి సన్నని విభాగాల్ని తీసుకొని గ్లాస్ స్లైడ్ మీద ఉంచబడతాయి. స్లైడ్‌లను తయారు చేసి సూక్ష్మదర్శిని క్రింద చూస్తారు. ఇమ్యునోహిస్టోకెమిస్ట్రీ (IHC) అని పిలవబడే స్లైడ్‌లపై మరిన్ని ప్రత్యేక పరీక్షలు జరుగుతాయి. ఈ పరీక్షలు కేన్సర్ నీ, కేన్సర్ రకాన్నీ ఖచ్చితంగా నిర్ధారించడానికి సహాయపడతాయి.
కొన్ని కేన్సర్ కేసుల్లో, కేన్సర్ లో జన్యుపరమైన మార్పులేవైనా ఉన్నాయేమో చూడడం కోసం బయాప్సీ నమూనాకి మాలిక్యులర్ టెస్టింగ్ లేదా జెనెటిక్ టెస్టింగ్ చేయడం జరుగుతుంది. పరీక్షల ఫలితాల ఆధారంగా, రోగులకు నిర్దిష్ట రకాల చికిత్సలు ఇవ్వవచ్చు. బయాప్సీ రిపోర్టు ఇవ్వడానికి సాధారణంగా 3-7 రోజులు అవసరం. ప్రత్యేక పరీక్షలు చేస్తే మరింత ఎక్కువ సమయం పడుతుంది.
బయాప్సీ కేన్సర్ ని వేగంగా పెరిగేలా చేస్తుందా?
అందరూ ఊహించే విధంగా, బయాప్సీ కేన్సర్ ని వేగంగా పెరిగేలా చేయదు. ప్రజల్లో కొన్ని వర్గాలవారు ఇలాంటి భావనని తప్పుగా ప్రచారం చేస్తుంటారు. రోగ నిర్ధారణ చేయడానికీ, తరువాత కేన్సర్ కి చికిత్స అందించడానికీ బయాప్సీ అవసరం. కేన్సర్ ఉనికిని నిర్ధారించే బయాప్సీ ఫలితం లేకుండా ఏ కేన్సర్ నిపుణుడూ ఎటువంటి చికిత్సనీ, ముఖ్యంగా కెమోథెరపీ లేదా రేడియోథెరపీనీ అందించరు. కొన్ని సందర్భాల్లో, స్కాన్లలో కేన్సర్ ఉండే అత్యధిక అవకాశాల్ని సూచిస్తే మాత్రం బయాప్సీ లేకుండా శస్త్రచికిత్స చేయవచ్చు.
బయాప్సీ విధానం నొప్పిగా ఉంటుందా?
బయాప్సీ చేయాలని ప్లాన్ చేసినప్పుడు, డాక్టర్ ఈ విధానాన్ని వివరిస్తారు. సాధారణంగా ప్రక్రియకు ముందు స్థానిక ప్రాంతానికి మత్తుమందు ఇవ్వబడుతుంది. ఇది ఇంజెక్షన్‌గా ఇవ్వబడుతుంది. ఇలా చేయడం వల్ల ఆ ప్రాంతం మొద్దుబారుతుంది. అందువల్ల, చాలా బయాప్సీలు ఎలాంటి నొప్పీ లేకుండానే ఉంటాయి, కానీ కొంత అసౌకర్యాన్ని మాత్రం కలిగిస్తాయి.
ఎముక మజ్జ (బోన్ మారో) పరీక్ష
ఎముక మజ్జ పరీక్షలో ఎముక మజ్జలో కేన్సర్ కణాలు గానీ, ఇతర రకాల తేడాలేవైనా ఉన్నాయేమో చూడడానికి ఎముక మజ్జ నుండి నమూనాను తీసుకోవాలి. ఈ పరీక్ష సాధారణంగా రక్తం మరియు శోషరస (లింఫాటిక్) వ్యవస్థకు సంబంధించిన కేన్సర్లలో జరుగుతుంది. మజ్జను కటి (పెల్విస్) లేదా స్టెర్నమ్ ఎముకల నుండి తీసుకుంటారు. ప్రక్రియకు ముందు అసౌకర్యాన్ని తగ్గించడానికి స్థానిక మత్తుమందు ఇవ్వబడుతుంది. పరీక్ష ఔట్ పేషెంట్ ప్రాతిపదికన జరుగుతుంది, కాబట్టి పరీక్ష పూర్తయిన తర్వాత రోగి ఇంటికి వెళ్ళవచ్చు. ఈ రిపోర్టు కొద్ది రోజుల్లో లభిస్తుంది.
బయాప్సీ మరియు ఐహెచ్సి పరీక్షతో క్యాన్సరును నిర్థారణ చేస్తే, క్యాన్సరు గురించి మరింత సమాచారం పొందేందుకు బయాప్సీ శాంపిల్పై మాలిక్యులర్ మరియు జన్యుపరమైన పరీక్ష కూడా చేయబడుతుంది. ఈ పరీక్షలు క్యాన్సర్లన్నిటిలో కాకుండా కొన్నిటిలో అవసరమవుతాయి. ఆ రకమైన క్యాన్సరుకు మాలిక్యులర్ మరియు జన్యుపరమైన స్థాయిలో ఉన్న మార్పులను అవి చూపిస్తాయి. ఈ పరీక్షలు ఇచ్చిన అదనపు సమాచారం రోగికి అత్యంత సముచితమైనచికిత్సను నిర్ణయించడానికి సహాయపడుతుంది. కొన్ని క్యాన్సర్లలో ప్రత్యేకించి రక్త క్యాన్సర్లలో, ఆ క్యాన్సర్ల రకాల మధ్య తేడా తెలుసుకోవడానికి పరీక్షలు సహాయపడతాయి. పరీక్షలు, కొన్ని సందర్భాల్లో, ఆ క్యాన్సరుకు చికిత్స ఎలా పనిచేస్తుందనే దానిపై సమాచారం ఇవ్వవచ్చు. నిర్దిష్ట క్యాన్సర్లకు భిన్న రకాల పరీక్షలు వాటి సెక్షన్లలో వివరించబడ్డాయి.
